Ελλάδα - Λιβύη – Τουρκία και το «τρένο» που περνάει.

Γράφει ο Αντγος (ε.α.) Αντώνης Βασιλείου*.

Είναι ίδιον της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής αφενός μεν να τρέχει πίσω από τις εξελίξεις, αφετέρου δε να θυμάται τους φίλους της όταν «περνάει το τραίνο» ή λίγο πριν περάσει.

Είναι απορίας άξιο γιατί αφήσαμε να περάσουν τόσα χρόνια από την συμπόρευση συμφερόντων της χώρας μας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο χωρίς να κατοχυρώσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στην περιοχή της Μεσογείου, όπως έκανε η μικρή Κύπρος. 

Το περιβάλλον των εθνικών συμφερόντων κάθε κράτους είναι δυναμικό και ευμετάβλητο, και δεν θα συμπορεύεται για πολύ με αυτά της χώρας μας. Αν από το 2003 όταν οικονομικά και στρατιωτικά είμασταν ισχυρότεροι από σήμερα, είχαμε ανακηρύξει την ΑΟΖ και είχαμε οριοθετήσει με την Κύπρο και την Αίγυπτο, τότε θα είχαμε αποφύγει τη σημερινή κατάσταση. Δεν είναι απίθανο στο εγγύς μέλλον τα συμφέροντα του Ισραήλ ή της Αιγύπτου να προσεγγίσουν τα συμφέροντα της Τουρκίας, και τότε η κατάσταση θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο με απροσδιόριστα αποτελέσματα εις βάρος της Ελλάδας.

Ένα ακόμη μεγάλο λάθος που κάνει η χώρα μας είναι η καθυστέρηση ανακήρυξης της ΑΟΖ. Δηλαδή να στείλει στον ΟΗΕ τις συντεταγμένες της Ελληνικής ΑΟΖ έτσι όπως αυτή καθορίζεται από τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας UNCLOS-82. Διευκρινίζω ότι η ανακήρυξη της ΑΟΖ είναι μονομερής ενέργεια και δεν απαιτούνται διακρατικές συνομιλίες και συμφωνίες. Το ότι δεν έχουμε ανακηρύξει την ΑΟΖ μας στερεί το στάδιο ήπιας μορφής αστυνόμευσης της με το Λιμενικό Σώμα, αλλά μας εξαναγκάζει να πάμε κατευθείαν σε στρατιωτική αντιπαράθεση αν χρειαστεί να απομακρύνουμε τυχόν ξένα ερευνητικά σκάφη ή γεωτρύπανα, καθόσον αυτά θα συνοδεύονται και από πολεμικά σκάφη. Ξεχνάμε μάλλον ότι αν δεν ανακηρύξουμε ΑΟΖ δεν έχουμε ΑΟΖ αλλά μόνο υφαλοκρηπίδα.

Με τη Λιβύη από καιρό είχαμε καλές σχέσεις και πολλοί αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων της Λιβύης έχουν αποφοιτήσει από τις Ελληνικές Στρατιωτικές Σχολές. Όμως πέρα από συναντήσεις ψυχαγωγίας στην Ελούντα της Κρήτης κλπ, δεν επιδιώξαμε και δεν καταφέραμε να οριοθετήσουμε ΑΟΖ και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε δίνοντας την ευκαιρία στον Ερντογάν να μας κάνει να τρέχουμε για να αποδείξουμε τα αυταπόδεικτα. Τώρα που πέρασε το πρώτο τραίνο, ευχόμαστε να αλλάξει η ηγεσία της Λιβύης για να ακυρωθεί το απαράδεκτο και παράνομο σύμφωνο Λιβύης – Τουρκίας. Άλλωστε αυτή η αλλαγή είδε ότι έρχεται ο Ερντογάν, και για αυτό βιάστηκε να υπογράψει το εν λόγω σύμφωνο.

Για να γνωρίζουμε τι εννοούμε όταν μιλάμε για κυβέρνηση στη σημερινή Λιβύη, σχεδόν το σύνολο της επικράτειας ελέγχεται από τον στρατηγό Χαλίφα Χάφταρ με έδρα το Τομπρούκ, μία μικρή περιοχή ελέγχεται από την κυβέρνηση του Φαγέζ αλ Σάρατζ που στηρίζεται από τον ΟΗΕ με έδρα την Τρίπολη, και στον νότο μία μικρή περιοχή ελέγχεται από άλλες παραστρατιωτικές ομάδες.

Ο Στρατηγός Χάφταρ είναι ένας εμπειροπόλεμος στρατηγός πολλών πολέμων ο οποίος στηρίζεται από την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

 1969 : Σε ηλικία των 26 ετών βοήθησε τον Καντάφι να ανατρέψει τη μοναρχία.

•      1973 : Αγωνίστηκε εναντίον του Ισραήλ στον πόλεμο Yom Kippur.

•      1980 : Ηγήθηκε των Λιβυκών στρατευμάτων στον πόλεμο με το Τσαντ.

•      1987 : Συλλαμβάνεται από το στρατό του Τσαντ και αποκηρύσσεται από τον Καντάφι.

     1990 : Διέφυγε στις ΗΠΑ μετά την απελευθέρωσή του και έζησε κοντά στην έδρα της CIA.

•      2011 : Επιστρέφει στη Λιβύη μετά την ανατροπή του Καντάφι.

•      Θεωρείται ως ο πιο ισχυρός στρατιωτικός διοικητής της Λιβύης.

•   Υποστηρίζεται από τη διοίκηση του Tobruk που περιλαμβάνει το κοινοβούλιο που εκλέχθηκε το 2014.

•    Υποστηρίζεται επίσης από τον πρόεδρο της Αιγύπτου, στρατηγό Abdul Fattah al-Sisi και φιλοδοξεί να γίνει "το Σίσι της Λιβύης".

Το πρόβλημα μας όμως δεν είναι η ταχύτητα και η αποτελεσματικότητα της αντίδρασης των Ενόπλων μας Δυνάμεων αλλά η ομοφωνία και η ταχύτητα λήψεως αποφάσεων της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας της χώρας μας. Αυτό είναι η "αχίλλειος πτέρνα" μας το γνωρίζουν πολύ καλά οι Τούρκοι, το εκμεταλλεύονται και θα το εκμεταλλευτούν. Οφείλουμε να το βελτιώσουμε.

Οι εποχές των μεγάλων ηγετών που διαχειρίζονταν τα εθνικά θέματα μόνοι τους πέρασε ανεπιστρεπτί και για αυτό απαιτείται άμεσα το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας με σωστή σύνθεση, η οποία να ενώσει τον πολιτικό κόσμο και να βάλει τους Εθνικούς Στόχους σε βάθος χρόνου και όχι σε βάθος θητείας εκάστου ΥΠΕΞ όπως γίνεται μέχρι σήμερα.

============================

* Ο Αντώνης Βασιλείου είναι Αντιστράτηγος (εα), Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, MSc Επιχειρησιακός Ερευνητής, τ. Σύμβουλος ΟΑΣΕ επί Συμβατικών Εξοπλισμών και τ. Μελετητής των Συστημάτων Διοικήσεως και Ελέγχου Πληροφοριών του ΝΑΤΟ.